Диспноэ: эмне é, симптомдору, себептери, түрлөрү жана дарылоо

Диспноа – бул дем алуу сезими, ал көбүнчө сиз кандайдыр бир физикалык көнүгүүлөрдү жасап жатканда пайда болот, бирок, мисалы, тынчсыздануу кырдаалында да болушу мүмкүн. Дипноэ адатта чарчоо, көкүрөктүн кысылуусу же тартипсиздик жана тездетүү дем алуу сыяктуу башка симптомдор менен коштолот.

Дипноэ ошондой эле астма, пневмония жана өпкөнүн өнөкөт обструктивдүү оорусу (COPD) сыяктуу жүрөк оорулары же өпкөгө түздөн-түз таасир этүүчү оорулардан да келип чыгышы мүмкүн. COPDнын башка белгилери жөнүндө билип алыңыз.

Дем алуу кыйынчылыгын дарылоодо ар дайым жалпы практикалык врачтын, пульмонологдун же кардиологдун жетекчилигине ылайык, дем кысуунун себебине жана диспниянын түрлөрүнө ылайык, физикалык көнүгүү, дары-дармектерди колдонуу, кычкылтек терапиясы жана мисалы, респиратордук физиотерапия.

Диспниянын симптомдору

Дем алуунун негизги белгиси – дем алуунун кыйындашы. Бирок, башка байланыштуу белгилер болушу мүмкүн, мисалы:

• Чарчоо;
• Тез эмес жана тездетилген дем алуу;
• Жөтөл.

Көпчүлүк учурларда дем алуу убактылуу мүнөзгө ээ жана бир нече мүнөттүн ичинде жакшырат, бирок эгер дем алуу узакка созулса, күчөйт же көкүрөктүн катуу кысылышы, манжа же эриндин көгүш болушу, ооруу сыяктуу башка симптомдор менен коштолсо артка, моюнга же жаакка тийсе, шашылыш медициналык жардамга кайрылуу керек.

Негизги себептер

Дипноэ жүрөк жана өпкө оорулары сыяктуу ар кандай жагдайлардан улам келип чыгышы мүмкүн жана ал күтүлбөгөн жерден келип, бир нече күнгө созулган курч мүнөздө болушу мүмкүн же 1 ай же андан көп убакытка созулушу мүмкүн.

1. Курч диспноэ

Капысынан пайда болгон жана бир нече күндөн кийин жоголуп кетиши мүмкүн болгон курч диспниянын негизги себептери:

• Анафилаксия, катуу аллергиялык реакциянын бир түрү;
• Стресс же тынчсыздануу;
• Gasgos;
• Өпкө эмболиясы;
• Инфаркт;
• Өпкө инфекциясы, мисалы, пневмония же бронхит;
• Кабырганын жаракаты;
• Статиндер жана бета-блокаторлор сыяктуу дарылар;
• Айлана-чөйрөнүн температурасы өтө кескин.

Мындан тышкары, COVID-19 бул инфекция, ал дем алуунун кыйындашы же дем кысылышына алып келиши мүмкүн. COVID-19да дем кысылышы кандай болорун түшүнүңүз.

2. Өнөкөт диспноэ

Өнөкөт диспноэ, адатта, кеминде 1 айга созулат жана төмөнкүдөй шарттардан келип чыгышы мүмкүн:

• Астма;
• Бронхит;
• Жүрөк жетишсиздиги;
• ӨСОА, кургак учук жана өпкө шишиги сыяктуу өпкө көйгөйлөрү;
• Семирүү;
• Фитнес жетишсиз.

Өнөкөт диспнияга алып келиши мүмкүн болгон ден-соолукка байланыштуу башка көйгөйлөргө аз кандуулук, Гийен-Барре синдрому жана миастения грависи кирет, булчуңдардын алсыздыгын жана өпкөнүн иштешин начарлатышы мүмкүн.

Диспниянын түрлөрү

Диспнияны жүрөк же өпкө оорусуна жараша классификациялоого болот жана негизги түрлөрү:

Тынчсыздануу

Күчтүү диспноэ адам мурда көп күч-аракет жумшабай жасаган иштерди жасап жатканда дем алуусу кыйындаганда болот. Дем алуунун бул түрү көбүнчө жүрөгү же өпкөсү бар адамдарда кездешет.

Жатып жаткандагы диспноэ

Дем алуунун бул түрү, ошондой эле ортопноэ деп аталат, адам жаткандан кийин дароо дем алуусу кыйындаганда пайда болот. Дем алуунун бул түрү жүрөк же өпкө оорусуна да байланыштуу болушу мүмкүн.

Пароксизмалдуу диспноэ

Пароксизмалдык диспноэ, ошондой эле пароксизмалдуу түнкү dyspnea деп да белгилүү, уктап жатканда пайда болгон дем алуунун кыйындашы, мында адам адатта таңга маал дем алуусу менен ойгонот, ошондой эле жөтөлүү жана ышкырык болушу мүмкүн. отурат же турат. Пароксизмалдык диспниянын башка белгилери жөнүндө билип алыңыз.

Дигнозду кантип тастыктоого болот

Диппноэ диагнозун жалпы практикалык дарыгер, пульмонолог же кардиолог адамдын белгилерин жана симптомдорун, ден соолук тарыхын жана физикалык текшерүүлөрдү баалоо аркылуу коюшу керек.

Диппниянын жүрөк же өпкө оорусунан улам келип чыгышын текшерүү үчүн дагы бир нече спецификалык тесттерди жана экзамендерди тапшырышы мүмкүн, мисалы, пульс оксиметриясы, көкүрөктүн рентгенографиясы, өпкө функциясын текшерүү, стресс-тесттер жана эсептелген томография. Кээ бир учурларда аз кандуулукту текшерүү үчүн кан анализи да керек болушу мүмкүн.

Дарылоо кантип жасалат

Дем алуу кыйынчылыгынын себептерин эске алуу менен врачтын көзөмөлүндө болушу керек жана бул абалды дарылоонун эң көрсөтүлгөн ыкмаларына төмөнкүлөр кирет:

1. Дене көнүгүүлөрү

Дене көнүгүүлөрү атайын адистин көзөмөлү астында жүргүзүлүшү керек жана ашыкча салмактан улам дем алуусу начарлаган адамдарга арыктоого жардам берүү үчүн көрсөтүлүшү мүмкүн. Мындан тышкары, физикалык көнүгүүлөр өпкөнүн жана жүрөктүн булчуңдарын чыңдоого жардам берип, дем алуусу менен күрөшүүгө жардам берет.

2. Дем алуу физиотерапиясы

Дем алуу физиотерапиясы организмди кычкылтек менен камсыз кылууну жакшыртууга жардам берет, мисалы, астма, бронхит жана кургак учуктан келип чыккан дем алуусу начарлаган адамдын дем алуусун жана жашоо сапатын жакшыртууга багытталган. Дем алуу физиотерапиясы эмне үчүн экенин түшүнүңүз.

3. Кычкылтек терапиясы

Кислороддук терапия - бул өпкөнүн жана дене клеткаларынын кычкылтек менен камсыз болушун жакшыртуу, мисалы, COPD, астма жана пневмония менен ооруган адамдардын дем алуусун жакшыртуу үчүн маска же катетер аркылуу жасалган терапия. Кычкылтек терапиясынын ар кандай түрлөрүн караңыз.

4. Дарылоо

Кээ бир дары-дармектер, мисалы, бронходилататорлор жана кортикостероиддер, мисалы, астма же COPD менен шартталган диспноэ учурларда өпкөнүн булчуңдарын эс алдыруу жана дем кысууну басаңдатуу үчүн көрсөтүлүшү мүмкүн. Башка жагынан алганда, тынчтандыруучу дары-дармектер жана анальгетиктер стресс жана тынчсыздануу менен ооруган адамдардын дем алуусун басаңдатуу үчүн көрсөтүлүшү мүмкүн.

Антибиотиктер, антигистаминдер жана деконгестанттар гайморит, сасык тумоо жана респиратордук инфекцияларды дарылоодо көрсөтүлүшү мүмкүн, бул учурларда дем алуусун басаңдатуу. Жүрөктүн жетишсиздигинен дем алуу кыйындаса, диуретикалык препараттар сунушталышы мүмкүн.